Commentaar

Een diabetisch voetulcus is een gevreesde complicatie bij diabetes mellitus. Van elke 7 diabetespatiënten krijgt 1 patiënt in de loop van de ziekte een voetulcus. De genezing hiervan duurt 2 tot 5 maanden en gaat gepaard met hoge kosten en een duidelijk verlies aan kwaliteit van leven. Amputaties worden bij 85% van de patiënten voorafgegaan door een voetulcus. De herhalingskans op het optreden van een voetulcus is groot en kan oplopen tot 70%. Jaarlijks voetonderzoek om een ulcus te voorkomen is een belangrijk onderdeel van de diabetescontrole. In Nederland controleert meestal een praktijkondersteuner de voeten, onder supervisie van de huisarts.

Wanneer een voetulcus ontstaat, is uiterste waakzaam­heid vereist: een ulcus is een alarmsymptoom. Bij ongeveer 50% van de patiënten met een voetulcus blijkt er sprake te zijn van PAV. In de eerste lijn dienen uitsluitend niet-plantair gelokaliseerde ulcera zonder tekenen van PAV te worden behandeld. Genezing moet binnen 2 weken optreden. In alle andere situaties is een snelle verwijzing naar de tweede lijn aangewezen, bij voorkeur naar een multidisciplinair voetenteam. Een gecoördineerde en multidisciplinaire aanpak kan 45-85% van de amputaties voorkomen.

Zoals uit de besproken Cochrane-review blijkt, is er geen bewijs voor een grotere effectiviteit van schuimverbanden ten opzichte van andere verbandmiddelen. Behandel een voetulcus lokaal bij voorkeur met een gaasverband of een vetgaas met een bedekkend gaasverband. Bij oppervlakkige ulcera met tekenen van een wondinfectie is een povodonjodium zalfgaas met bedekkend gaasverband een goede optie. Gebruik liever geen voetbaden, zalven en lokale antibiotica, dit verstoort het wondbed.

Bovenal is het van belang om te beseffen dat bij een niet binnen twee weken genezend voetulcus het risico op PAV groot is en dat deze patiënten naar de tweede lijn verwezen dienen te worden.