Dafne van Donk, 28 jaar, bezoekt de praktijkondersteuner voor haar overgewicht. Ze blijkt al een paar dagen wat pijn bij het plassen te hebben en moet ook vaker kleine beetjes plassen; twee jaar geleden had ze een blaasontsteking (cystitis). Ze is gezond en heeft geen fluor of soa-risico. De praktijkondersteuner overlegt met de huisarts.

1. Het achterwege laten van urineonderzoek kan in dit geval overwogen worden.

2. Van alle klachten en aandoeningen waarmee vrouwen de huisarts consulteren, komt een blaasontsteking het meest voor.

3. Bij gezonde, niet-zwangere vrouwen met een blaasontsteking kan een expectatief beleid gevoerd worden, met eventueel een ‘uitgesteld recept’.

Dafne vindt haar klachten wat minder erg dan indertijd, maar ze wil niet afwachten en liever meteen een kuurtje nitrofurantoïne (5 dagen); ze gaat komend weekend kamperen.

Mevrouw van Eck, 54 jaar, bezoekt de praktijkondersteuner voor diabetescontrole. De uitslagen van haar bloedonderzoek zijn prima. Ze voelt zich goed, maar heeft wel toenemende klachten: pijnlijk en vaak plassen. De pijn wordt heviger en breidt zich uit van haar blaasstreek naar haar buik en rug.

4. Bij patiënten vanaf 12 jaar hebben mannen, zwangeren en patiënten met diabetes mellitus of een verminderde weerstand een verhoogd risico op complicaties van een blaasontsteking.

5. Een blaasontsteking is een urineweginfectie die zich beperkt tot het oppervlak van de blaasmucosa met tekenen van weefselinvasie.

6. Tekenen van weefselinvasie zijn: koorts, rillingen, algemeen ziek zijn, flank- of perineumpijn, acute (toename van) verwardheid/delier.

7. Bacteriurie (positieve nitiriettest, dipslide of kweek) geeft altijd symptomen.

De praktijkondersteuner overlegt met de huisarts. Deze wil haar zelf even zien en een nitriettest doen. Mevrouw van Eck blijkt inderdaad een positieve nitriettest te hebben.

8. Bij patiënten (zoals diabeten) uit de risicogroep met mictieklachten kan na een positieve nitriettest, dipslide of sediment de behandeling met antibiotica meteen starten.

9. De behandeling van blaasontsteking bij mannen, zwangeren en patiënten met diabetes en/of andere risicofactoren bestaat uit een vijfdaagse kuur nitrofurantoïne (eerste keus) of trimetoprim (tweede keus).

Mevrouw van Eck krijgt een recept mee voor een kuur.

10. Na behandeling van een urineweginfectie is controle van de urine altijd nodig.