Patiënten met COPD knappen op van zingen, volgens onderzoekers van de Medical School of Ribeirão Preto van de Universiteit van het Braziliaanse São Paulo. Zingende praktijkondersteuners kunnen zich dus voortaan samen met hun COPD-patiënt uitleven. Het is wel jammer dat het om zeer kleinschalig onderzoek gaat: slechts 30 deelnemers. Zangles opnemen in de POH-opleiding is dus nog iets te voortvarend.

De onderzoekers verdeelden 43(!) COPD-patiënten over twee groepen. Een groep kreeg wekelijks zangles, de controlegroep kreeg handenarbeid in groepsverband. Helaas verlieten van dit kleine aantal proefpersonen ook nog eens 13 het onderzoek, waarna er in beide groepen 15 proefpersonen overbleven. Zij ervoeren allen gemiddelde tot ernstige klachten van ademobstructie en waren gestopt met roken. In de zanggroep kregen de proefpersonen een programma van ontspanningsoefeningen, ademoefeningen, vocalisatieoefeningen en 30 minuten Braziliaanse volksliedjes zingen. De proefpersonen in de controlegroep kregen identieke ontspanningsoefeningen en gingen vervolgens 50 minuten papiervouwen, tekenen of collages maken. Beide groepen hadden 24 bijeenkomsten. Alle proefpersonen kregen een aantal metingen, zoals spirometrie, en moesten aangeven of ze meer of minder last hadden van dyspnoe en hoe het gesteld was met hun kwaliteit van leven. De zingende COPD-patiënten werden direct na de zangles niet duizelig of kortademig, maar hoestten wel meer sputum op. De controlegroep vertoonde een vrij grote afname in elasticiteit van de long- en thoraxspieren nadat ze tien minuten hadden gestaan, terwijl dit bij de zanggroep juist toenam. De zangoefeningen leidden ook tot een significant betere score op de dyspnoeschaal. Daarnaast was er een verband tussen zingen, verlaging van expiratoir reservevolume (de hoeveelheid lucht die na een normale uitademing nog extra kan worden uitgeademd) en toename van inspiratoire capaciteit. Er is dus minder hyperinflatie, een van de kenmerken van obstructief longlijden. De patiënten in de controlegroep vertoonden een gemiddelde afname van inspiratoire capaciteit van 0,08 liter en een gemiddelde toename van expiratoir reservevolume van 0,09 liter. De gemiddelde inspiratoire capaciteit nam toe met 0,14-0,28 liter, en het gemiddelde expiratoir reservevolume nam af met 0,02 liter bij de zanggroep. Ook de controlegroep gaf aan dat de kwaliteit van leven significant was verbeterd ten opzichte van de beginwaarden. Volgens de onderzoekers is dit het Hawthorne-effect: een interventie heeft effect op een proefpersoon, louter en alleen door het feit dat deze aandacht krijgt. Met je COPD-patiënt zingen, kan dus een goed idee zijn. Maar als zingen niet jouw ding is, kun je ook ademhalingsoefeningen doen, of verwijzen naar een logopedist. Sietsche van Gunst