Doelgroep Werkers in de gezondheidszorg (eerste lijn, tweede lijn, verslavingszorg, reclassering, forensische zorgverlening, et cetera.)

Samenvatting Dit boek beschrijft hoe je motivational interviewing (MI) kan toepassen in de dagelijkse praktijk. Psychologen ontwikkelde deze hulpverlenermethode en pasten het begin jaren ’80 voor het eerst toe als interventie bij probleemdrinkers die moeilijk te motiveren waren om hun gedrag te veranderen. In de jaren ‘90 paste men MI ook toe bij patiënten met een chronische ziekte zoals diabetes en hart- en vaatziekten. Het is een verfijnde vorm van een gidsende communicatiestijl.
Uitgangspunt van MI is ‘dat als de patiënt echt de tijd krijgt, al is het maar even, om in de sfeer van aanvaarding over verandering na te denken, er iets constructiefs kan gebeuren’. We zijn in de gezondheidszorg vaak gewend te geven wat de patiënt mist, zoals kennis, inzicht of vaardigheden. MI probeert juist iets op te roepen bij de patiënt wat hij al heeft. Als hulpverlener moet je bij MI dus je reparatiereflex onderdrukken, beweegredenen van patiënten achterhalen, luisteren, reflecteren, positief bekrachtigen en verandertaal uitlokken over die dingen waar patiënten vaak ambivalent over zijn. Een bekend voorbeeld is dat patiënten over (stoppen met) roken zeggen ‘Ik weet dat het slecht is, maar het is zo gezellig’.
Het boek is opgebouwd uit vier delen, waarbij deel I gedragsverandering, uitgangspunten en plaats van motiverende gespreksvoering in de praktijk beschrijft. Deel II gaat in op de basisvaardigheden van motiverende gespreksvoering. Deel III voegt de eerste hoofdstukken samen met praktijkvoorbeelden van de gidsende stijl. Deel IV bestaat uit een nawoord en bijlagen over didactiek. De auteurs benadrukken dat naast het boek lezen of een workshop volgen het krijgen van gerichte feedback op je handelen van belang is. Bijlage 2 schetst de plaats van MI in de Nederlandse gezondheidszorg en de laatste bijlage geeft een thematische weergave van wetenschappelijk onderzoek naar MI. Bij het boek en de gelijknamige cursus, gaf de uitgever ook een dvd uit. Deze is echter met name gericht op de ggz.

Oordeel Verademend en makkelijk leesbaar boek met vele praktische voorbeelden van MI. Hoe moeilijk is het niet voor patiënten om te stoppen met roken, gewicht te verliezen of zich aan een dieet te houden. En hoe moeilijk is het soms voor ons als hulpverleners die patiënt te bereiken. Dit boek geeft je tools om gedragsverandering bij de patiënt te bewerkstelligen, zonder dat het motiveren van een patiënt al je energie opvreet. Het stimuleert een positief gevoel over je rol als hulpverlener, of zal ik zeggen als gids? Uiteindelijk blijft het oefening baart kunst.

Charlotte Dorren