Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

De praktijkverpleegkundige/praktijkondersteuner: generalist of specialist?

redactie

De manier waarop de praktijkverpleegkundige/praktijkondersteuner (PVK/POH) wordt ingezet binnen de huisartsenpraktijk, verschilt per huisartsenpraktijk. De ene huisarts delegeert bepaalde taken aan de PVK/POH-er, de andere huisarts laat de PVK/POH-er een zelfstandige discipline ontwikkelen. Martien: “In sommige gevallen heb je het bijna over taakherschikking, waarbij de huisarts overigens altijd de eindverantwoordelijke blijft. Zo komt in onze praktijk een patiënt die alleen benauwdheidklachten heeft, niet meer bij de huisarts. Ik doe alle onderzoeken en stel een behandelbeleid voor; na goedkeuring van de huisarts voer ik het behandelplan uit.”
Naast verschillen in de inzet van de PVK/POH binnen huisartsenpraktijken, constateert Martien tevens verschillen tussen de PVK/POH’s onderling, zoals het verschil in opleiding, ervaring en professionele achtergrond. Ook zijn er verschillen tussen de diverse opleidingen voor PVK/POH, zowel qua instroom als qua interpretatie en uitwerking van de huidige eindtermen. De Sectie Praktijkverpleegkundigen van de Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (SPVK), waar Martien voorzitter van is, probeert die verschillen te verkleinen door onder meer een beroepscompetentieprofiel te formuleren vanuit het verpleegkundig perspectief en deze voor te leggen aan de opleidingen en diverse belanghebbende partijen zoals het NHG en andere beroepsorganisaties. Dit is inmiddels in een vergevorderd stadium.

Kwaliteit diabeteszorg

Brenda stelt de kwaliteit van de diabeteszorg voorop. Zij werkt sinds 1999 als diabetesverpleegkundige bij een thuiszorgorganisatie in Haarlem. Sinds november 2006 is zij bestuurslid van de EADV (Eerste Associatie van (diabetes)Verpleegkundigen). “Doel van de EADV is de kwaliteit van de diabeteszorg te bewaken”, aldus Brenda. “De EADV wil graag helder krijgen of de competenties van de PVK/POH waar het gaat om diabetes in lijn zijn met die van de diabetesverpleegkundige. Vervolgens is dan helder welke bij- en nascholingen op diabetesgebied nodig zijn. Idealiter sluiten de opleidingen met hun eindtermen aan op de door de EADV gehanteerde eindtermen.” Zo vinden EADV, DiHag (Diabetes Huisartsen Adviesgroep) en de sectie PVK dat de PVK/POH aanvullende kennis en vaardigheden zou moeten hebben op het gebied van de insulinetherapie, naast de randvoorwaarden die de NHG-Standaard Diabetes mellitus stelt.

De belangrijkste algemene overeenkomsten en verschillen tussen PVK/POH en diabetesverpleegkundige zien er volgens de EADV als volgt uit:
[[tbl:276]]

Zorgteam

Brenda benadrukt het belang van een zorgteam. “Huisarts en dus ook de PVK/POH opereren binnen dat team generalistisch. Daarnaast heb je expertise nodig om op gewenste momenten specialistische zorg in te kunnen zetten. Voor de diabeteszorg is dat de diabetesverpleegkundige.” Martien is het met haar eens. “Als ik het te complex vind worden en verpleegkundige collegiale expertise nodig acht, huur ik een gespecialiseerde verpleegkundige in. Vanwege het specialistische aspect, maar ook omdat ik niet voldoende spreekuurtijd heb om complexe gevallen te behandelen. Bijvoorbeeld het bekijken van iemands thuissituatie en te relateren aan diabetes kost tijd en expertise.”
Op het moment dat de PVK/POH vastloopt, kan deze een specialist inzetten. Brenda stelt dat daarmee de overstap naar de tweede lijn niet nodig is. De diabetesverpleegkundige vervult dan haar transmurale rol. En zodra een patiënt de specialistische hulp niet meer nodig heeft, kan deze terugkeren naar de PVK/POH. In feite neemt de diabetesverpleegkundige een klein stukje zorg over binnen de praktijk. Brenda vindt het een voordeel dat de PVK/POH in een breder kader kan kijken; diabetespatiënten hebben immers vaak ook andere klachten.

Kwaliteit

Voor de diabetesverpleegkundige bestaat er al enkele jaren een kwaliteitssysteem. De diabetesverpleegkundige kan zich laten inschrijven in het register van de beroepsvereniging wanneer zij voldoet aan bepaalde opleidingseisen. Daarnaast is het jaarlijks bijhouden van kennis een belangrijke voorwaarde om de inschrijving te kunnen verlengen (na een periode van vijf jaar).
Voor de PVK/POH bestaat een dergelijk systeem nog niet. De eindtermen zijn destijds bepaald vanuit het perspectief van de huisarts, maar veel van de huidige ontwikkelingen waren ten tijde van de bepaling van de huidige eindtermen nog niet duidelijk. Eenduidige eindtermen die vanuit het eigen veld zijn geformuleerd bij de diverse opleidingen lijkt het eerste doel. Martien vindt het belangrijk dat het perspectief van de verpleegkundige nu de bovenhand gaat voeren. Vandaar dat de nieuwe eindtermen vanuit de beroepsgroep zelf zijn geformuleerd en het de bedoeling is dat er in het najaar een expertmeeting komt.
Geconcludeerd kan worden dat aan een eenduidige kwaliteit van de PVK/POH wordt gewerkt. Daarnaast is een PVK/POH een generalistische functie die de specialistische know how van een diabetesverpleegkundige niet kan ontberen. “Met de te verwachten toename van het aantal diabetespatiënten in de toekomst, hebben we elkaar hard nodig”, sluit Brenda haar betoog af.

Meer informatie over de EADV is te verkrijgen bij de verenigingsmanager Bep Bakker (bakker@eadv.nl).
Voor meer informatie over V&VN: www.venvn.nl

Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2007, nummer 4

Literatuurverwijzingen:

Literatuur

1Van der Poel B. Praktijkondersteuners krijgen eigen plek in EADV. Tijdschr praktijkonderst 2006;3:101-3.
2NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2, www.nhg.org.