Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Achter de feiten

redactie

Ken je het gevoel dat je iets wilt doen, maar dat de feiten van het moment je actie op voorhand al achterhaald maken? Dat is achter de feiten aanlopen. Maar achter die feiten schuilt vaak meer dan we weten.
Een voorbeeld van ‘achter de feiten aanlopen’ is de 52-jarige vrouw die al bijna 8 jaar mijn patiënt is. Toen ik haar 8 jaar geleden leerde kennen – zelf een jonge hond van begin 30 – schrok ik wel even toen ik haar voor het eerst zag. Ze was destijds 44. Bij de vrouwen van midden 40 die ik ken, zijn over het algemeen de tekenen van het leven al wat zichtbaar. Hun gezicht is een mengeling van de tijd die zijn sporen begint na te laten en de jonge vrouw van weleer. Die rijpheid en wijsheid is juist wat zo’n vrouw in haar midlife charmant en aantrekkelijk maakt. De vergelijking met een goede wijn die rijpt met de jaren, dringt zich op. Maar ik dwaal af, want 8 jaar geleden zocht ik naar een nieuwe cliënt: een 44-jarige vrouw die voor een longfunctie kwam. De wachtkamer was leeg op 1 persoon na. Een extreem magere vrouw met een leren jack aan en een grauw gelaat. Ze zag er zo doorrookt uit, dat menig paling er jaloers op zou worden. Haar uiterlijk kwam in elk geval absoluut niet overeen met mijn geromantiseerde beeld van een charmante vrouw van midden 40. Ik vroeg haar naam en ze bleek mijn cliënt te zijn. Haar zwaar doorrookte stem was zo schor, dat ik haar amper kon verstaan. De uitkomst van de anamnese en longfunctie laat zich raden. Behoudens haar leeftijd was zij een schoolvoorbeeld van COPD GOLDIII.
In de tijd dat ze mijn patiënt is, heb ik heel wat met haar meegemaakt; al is ze niet anders dan anderen in haar ziekteproces. Uiteraard rookt ze nog steeds, hoewel ik verbaasd ben dat een FEV1 van 0,65 liter – in haar goede dagen – nog voldoende is om deze inwendige crematie op gang te houden. Haar BMI is 13. Dat betekent dat mijn stethoscoop tijdens auscultatie aan weerszijden uitsteekt. Bloeddruk meten is een opgave; zelfs de smalste band zakt af als ik hem niet van tevoren oppomp. Een partner heeft ze niet, maar zou ze die wel hebben dan zou ik steeds bang zijn dat zelfs de geringste knuffel een dwarslaesie op kan leveren. Het is duidelijk: deze zorgelijke feiten stemmen mij tot cynisme.
Voor de mens achter deze indrukwekkende feiten heb ik diep respect. Ze werkt – nog steeds – en was oprecht verbaasd en zelfs beledigd dat de longarts bij haar eerste en enige ziekenhuisopname zei dat vreemd te vinden. Ze runt een huishouden met een dochter van 16 en het huis ziet er keurig uit. Ze probeert met niet aflatende energie keer op keer te stoppen met roken. Het zou me niet verbazen als uiteindelijk het aantal stoppogingen hoger uitvalt dan het aantal sigaretten wat ze heeft gerookt. Ze traint en doet van alles aan haar voeding. Elke tip neemt ze ter harte en probeert ze uit. Haar inzet is een droomvoorbeeld uit de boekjes.
Achter de feiten komen steeds meer exacerbaties, comorbiditeit en ellende. Onze gesprekken verschuiven van zorg om haar gezondheid naar zorg om haar dochter, haar woning op driehoog zonder lift, haar langdurig werkverzuim wat nu leidt tot een afkeuringsprocedure. Momenteel wordt elk gesprek dat ik met haar wil voeren belemmerd door agenda, een acute opname, of het feit dat ze eenvoudigweg haar huis niet meer uit kan. Ze woont helaas niet in de buurt van ons centrum. Haar gezondheid stort sneller in dan wij een netwerk om haar heen kunnen bouwen. We lopen achter de feiten aan.
Vorige week had ik een gesprek met onze longwijkverpleegkundige. Een nieuwe functie in ons gezondheidscentrum. Hij was bezorgd om zijn positie en dat we elkaar in het vaarwater zouden zitten. Ik stuurde hem naar mijn cliënt. Het resultaat was een prachtig compleet plan, goede begeleiding en zorg op maat tot achter de drempel. Ik weet zijn positie nu: vóór de feiten en niet zoals ik, erachter. Dat is een andere vaarroute.

Bas Janssen

Bas Janssen (38) is praktijk ondersteuner en physician assistant in een gezondheidscentrum in Almere, getrouwd en heeft 3 kinderen. Hij geeft les aan de opleiding tot praktijkondersteuner.

Bladnaam:
Tijdschrift voor praktijkondersteuning 2011, nummer 3

Literatuurverwijzingen: