Met een eenvoudige beslisboom kun je snel inschatten wat de kans is dat een 65-plusser die net gevallen is, opnieuw valt.

Bijna 1 op de 3 ouderen boven de 65 jaar valt een of meerdere keren per jaar. Helaas vaak niet zonder gevolgen. In 68% van de gevallen leiden valincidenten tot verwondingen en in 5% tot een fractuur. We weten allemaal hoe gecompliceerd een gebroken heup kan zijn, en dat die soms fatale gevolgen heeft. Ruim de helft van de ouderen ontwikkelt valangst, wat kan leiden tot verminderde mobiliteit, minder zelfvertrouwen, eenzaamheid en een verhoogd risico om te vallen. Een vicieuze cirkel dus. Nederlandse onderzoekers ontwikkelden een eenvoudige beslisboom die aangeeft hoe groot de kans is dat een oudere die net gevallen is, opnieuw risico loopt om te vallen. Bij 408 zelfstandig wonende 65-plussers die zich voor een val bij de huisarts of spoedeisende hulp meldden, gingen zij op zoek naar voorspellers van herhaald vallen. Het bleek dat 3 simpele vragen over valgeschiedenis, valangst en gebruik van een loophulpmiddel een goede indicatie geven. De valbeslisboom werd gevalideerd in een tweede steekproef bij 297 ouderen. Bij afwezigheid van de genoemde predictiefactoren bleek de kans om te vallen 9%, bij aanwezigheid van alle drie was de valkans 42%. Na het maken van een inschatting met behulp van de beslisboom, is de volgende vraag hoe je een nieuwe val kunt voorkomen. Zijn er fysieke en psychische factoren die hieraan kunnen bijdragen, zoals duizeligheidsklachten en balansproblemen? Is er sprake van vergeetachtigheid, stijfheid of misschien wel pijnlijke gewrichten? Gebruikt de oudere risicomedicatie? Is het huis slecht verlicht en zijn er obstakels op de vloer die struikelen in de hand werken? Vallen is een multifactoriële aangelegenheid en zo uitgebreid is ook valpreventie. Een uitdaging voor praktijkondersteuners om hiermee aan de slag te gaan! (Charlotte Dorren)